Οι Αποστάται

Περιγραφή

Γράφει ο Γιώργος Κατηφόρης προλογίζοντας κυρίως, τους "Αποστάτες", εµµέσως δε και το "Κλεινόν Άστυ", τα δύο σατιρικά µυθιστορήµατα του Πάρι Τακόπουλου, για το πόσο ξαφνιάστηκε όταν διάβασε το κείµενο των Αποστατών, ένα κείµενο "αληθινό σοκ" για κείνον. "Πρώτη φορά" λέει "συναντούσα συγγραφέα να γράφει για τη γερµανική Κατοχή και την Αντίσταση - µια περίοδο που είχε σφραγίσει τη συνείδηση όλων µας, είτε στη Δεξιά ανήκαµε είτε στην Αριστερά, έτσι ώστε να την αναλογιζόµαστε µόνον µε όρους "µεγαλείου", "τραγωδίας", "ηρωισµού", "θυσίας" - σαν να ήταν απλά µια αδέξια φάρσα παιγµένη, κατά την έκφραση του Μάκβεθ, από κάποιους κλάουν που αγχωµένοι παραπατούν την λίγη τους ώρα πάνω στη σκηνή και µετά εξαφανίζονται για να µην ακουστούν ποτέ πια. Πως είχε την τόλµη!

Και όµως, την είχε και τη χρησιµοποίησε πολύ αποτελεσµατικά. "Οι Αποστάται" είναι ένα µοναδικό βιβλίο. Εκεί που το "Κλεινόν Άστυ" ασχολείται µε τη µεταπολεµική εµφυλιοπολεµική µας σύγκρουση, οι "Αποστάται" αναλύουν τα όσα προηγήθηκαν επί Κατοχής και µας οδήγησαν, αντί για την εθνική ενότητα, στον εθνικό διχασµό. Η επισήµανση αυτής της αντινοµίας εξαπολύει όλη τη σατιρική δύναµη του Τακόπουλου που µεταφέρει το κατοχικό µας δράµα στην τόσο δύσκολη φιλολογικά φόρµα: την εξιστόρηση της εφηβικής εµπειρίας µιας τάξης ενός Γυµνασίου. Από τις περιορισµένες γνώσεις µου της νεώτερης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας µόνον στον Evelyn Waugh (Decline and Fall) θυµάµαι παρόµοιο εγχείρηµα. 

Στους Αποστάτας ο Τακόπουλος µας διηγείται τις περιπέτειες των µαθητών µιας τάξης ενός προνοµιούχου ιδιωτικού σχολείου στην Αθήνα όπου οι µαθητές, προστατευµένοι από τις στερήσεις των κοινών ανθρώπων εκείνης της εποχής - πείνα, κοινωνική αποδιοργάνωση, οικογενειακή διάλυση, ανεργία, τροµοκρατία - έχουν την πολυτέλεια να περνούν τον καιρό τους µε διάφορα "παίγνια", σεξουαλικά παίγνια φυσικά, αλλά και πολεµικά παίγνια, αντιστασιακά παίγνια, κοµµουνιστο-αντι-κοµµουνιστικά παίγνια. Αναπόφευκτα µπλέκουν στο τέλος κ' εκείνοι στο γενικότερο παιχνίδι που οι µεγαλύτεροί τους στα χρόνια, επιδίδονται µε τόση φονική µανία, και έτσι, αναπόφευκτα, τα αποτελέσµατα για µερικούς είναι τραγικά".